21 tuổi, Wean Lê (Lê Thượng Long) có trong tay nhiều bản hit. Ai biết, She said… là một số trong đó.
25 tuổi, Wean Lê tiếp tục có shhhhhhh.. ft tlinh với hơn 32 triệu lượt nghe.
26 tuổi, rapper thành hiện tượng sau Anh trai “say hi”.
Wean Lê là fashionista có tiếng, từng sở hữu một thương hiệu thời trang riêng. Trong mắt nhiều người, rapper sinh năm 1998 là “con nhà người ta”. Thế nhưng, hành trình của Wean Lê không mấy êm đềm. Một thời gian dài, Wean Lê loay hoay đi tìm bản thể, mất tự tin, đối diện với nhiều nỗi sợ trong cả đời sống lẫn âm nhạc.
“Suốt một năm, tôi không ra khỏi nhà, chẳng nói chuyện với ai. Tôi tắt hết các thông báo trên mạng xã hội. Cảm hứng sáng tạo trong âm nhạc mất đi. Bài hát nào làm ra cũng thấy không vui, không sướng”, Wean Lê kể.
Nỗi sợ
– Một bài báo trên tờ New York Post nhắc đến Gen Z là thế hệ dễ tổn thương, đầy nỗi sợ và sự lo âu, nhất là áp lực đồng trang lứa (peer pressure). Bản thân anh có từng đối mặt?
– Tôi từng trải qua quãng thời gian dài như vậy. Tôi có chơi với một nhóm bạn, mọi người nghe nhạc quốc tế rất nhiều và tài năng. Tôi luôn bị thu hút bởi cảm giác rằng nhạc thế này mới là trending, mới hay ho. Và dần dần, tôi cứ áp lực bản thân phải làm thế nào để bắt kịp họ.
Có thời điểm, tôi sáng tác rất nhiều nhưng không hiểu sao lại không thích và cứ thấy sai sai ở điểm gì đó. Tôi bắt đầu mất tự tin. Nhiều lúc, tôi như rơi vào một hố đen hay như bạn nói là “khủng hoảng” của thế hệ Gen Z.
– Quãng thời gian ở “hố đen” đó diễn ra thế nào?
– Đấy là câu chuyện của hơn một năm trước. Tôi hầu như không ra ngoài, không nói chuyện với ai. Tôi tắt hết các thông báo trên mạng xã hội từ Facebook, Instagram. Cảm hứng sáng tạo trong âm nhạc mất đi. Bài hát nào làm ra cũng thấy không vui, không sướng.
Tôi bắt đầu đi tìm câu hỏi cho bản thân. Cuối cùng, tôi nhận ra, mình đã đặt quá nhiều thứ vào bài nhạc, khiến cho tôi loay hoay, mất tự tin.
– Người ta mất tự tin vì thiếu tài năng. Còn anh?
– Có những thời điểm, tôi cũng so sánh mình với những ngôi sao khác. Xong tự nghĩ, ồ wow, mình phải làm sao được như vậy nhỉ. Lúc đó, mình sẽ quên bản thân và chỉ chăm chăm học cách làm sao để giống họ, nổi tiếng như vậy.
Tôi cứ đi hoài và tất nhiên, sẽ không bao giờ như người ta. Nếu có làm tốt mấy, thì sẽ vẫn ở dưới họ một bậc thôi. Vì người ta tạo ra thành công từ chất riêng của họ. Mình muốn thành công, phải quay lại, làm ra sản phẩm từ chất riêng của mình. Sau cùng, tôi nhận ra là không nên so sánh bản thân với bất kỳ ai. Vì một khi so sánh nghĩa là đang mất tự tin.
– Không so sánh bản thân với ai. Vậy anh thường đo lường mức độ thành công của mình bằng những thông số gì?
– Lúc trước, một ca khúc thành hit hay lọt top trending, tôi nghĩ là quan trọng, là thành công. Bây giờ, tôi không đặt nặng điều ấy vào mỗi lần sáng tác. Tôi cố gắng thoải mái và thuần khiết nhất có thể như ngày mới vào nghề.
Sau một giai đoạn dài làm nhạc, tôi đã tới thời điểm không còn hỏi mọi người về sản phẩm của mình nữa. Tôi muốn bản thân mình phải là người đầu tiên không còn đánh giá. Tập trung vào việc của mình, làm những gì bản thân thích là điều tôi rút ra được.
Chứ hồi xưa, mỗi lần phát hành sản phẩm, tôi sẽ hỏi rất nhiều người. Tham khảo ý kiến bạn bè, hỏi đồng nghiệp xung quanh, tùm lum.
– Kết quả?
– Tôi nhận ra rằng những lần mình đi hỏi đó chính là lúc bản thân không tự tin.
Điểm mù
– Cũng một bài đăng trên trang cá nhân của anh, trước và sau Anh trai “say hi”, lượng tương tác rất chênh lệch. Nếu nói Wean Lê chỉ nổi lên như một hiện tượng nhờ game show truyền hình và mọi thứ trở về giá trị thật khi chương trình khép lại, liệu có đúng?
– Nếu mọi người nói tôi là hiện tượng cũng không sao. Tôi vẫn thấy vui vì khán giả biết đến mình nhiều hơn. Tôi có cơ hội để âm nhạc của mình được lan tỏa. Mục đích từ trước đến nay khi tôi làm nhạc là để healing mọi người. Tôi có cơ hội chia sẻ những thứ mình đã trải qua trong âm nhạc và để giúp đỡ khán giả nhiều hơn.
Nhờ chương trình Anh trai “say hi” mà tôi được bộc lộ, chia sẻ những khía cạnh khác của bản thân. Trước đây, trong mắt mọi người, tôi là người hướng nội, ít nói, hung dữ gì đó. Tôi luôn luôn nhận feedback tương tự. Sau chương trình, mọi người trở nên yêu thương mình hơn. Tôi phải biết ơn vì điều đó.
Hiện tại, tôi được xuất hiện ở nhiều sân khấu lớn và khán giả tới nghe tôi hát đông hơn hẳn. Tôi thấy rằng mọi người đến đây vì mình, hát chung. Chứ không phải như hồi xưa là kiểu vô tình, khán giả thấy tôi trong một show nào đó.
À một điều nữa là khi vào chương trình này, tôi thấy mình không là gì cả. Tôi học được của mỗi người một ít, không chỉ hát, nhảy. Ai cũng giỏi và mọi người dạy cho tôi rất nhiều.
Ví dụ, anh Anh Tú Atus bày cho tôi biết cách nói chuyện trước máy quay, xử lý khi trả lời câu hỏi, phỏng vấn. Nicky hướng dẫn tôi cách đứng trên sân khấu thế nào. Anh em khác giúp cho nhau phần hát, produce. Tôi phát hiện có nhiều cách để sáng tạo âm nhạc mà trước đó mình chưa bao giờ biết tới. Kiểu thế.
– Thế anh nghĩ đồng nghiệp học được gì từ mình?
– Mọi người cũng không feedback lại (Cười). Nhưng tôi hy vọng họ cảm nhận được việc rằng Wean Lê là người luôn cố gắng làm tốt mọi việc và không so sánh mình với ai.
– Giữa một dàn ngôi sao trong chương trình như Hieuthuhai, Rhyder, Quang Hùng Master D…, anh thấy mình đang ở đâu?
– Tôi là tôi thôi. Là một cá thể không giống ai. Tôi chỉ tập trung làm những thứ của mình và thuộc về mình. Tôi còn không dán nhãn mình là rapper hay ca sĩ.
– Lý do?
– Vì nếu bản thân tự đặt mình trong một cái name nào đó, sẽ bó buộc. Mình chỉ là một thứ. Trong khi bản thân có thể làm nhiều thứ hơn thế.
– Anh khá toàn diện, biết viết nhạc, rap, phong cách trình diễn và thời trang tạo sức hút. Song nhiều bài hát của anh bị nhận xét ca từ sáo rỗng, nhạt nhẽo và giọng hát lại là “điểm mù”. Anh có thấy vậy?
– Tôi thấy làm gì cũng bị chê. Mình sẽ chỉ biết cố gắng hoàn thiện kỹ năng mỗi ngày thôi.
– Đón nhận những bình luận tiêu cực, anh thường ở tâm thế gì?
– Hồi xưa, tôi rất để ý các bình luận đó và dành nhiều thời gian để đọc, quan tâm những điều người ta nói về mình. Thực sự là vậy. Nhưng bây giờ, tôi hiểu được mình là ai nên không còn quá để tâm. Giữa bình luận góp ý và chê bai, tôi cảm nhận được nguồn năng lượng khác nhau.
Vì thế, tôi đã học được cách bỏ ngoài tai mọi bình luận tiêu cực, tấn công.
Ám ảnh tâm lý
– Lúc nhỏ, anh là cậu bé như thế nào?
– Ngày còn nhỏ, tôi mập hơn 70 kg và bủa vây bởi những bình luận tiêu cực và toxic. Tôi luôn bị trêu chọc, bắt nạt vì ngoại hình. Ví dụ, như bây giờ mọi người thích đôi môi của tôi nhưng quá khứ đó là điểm tôi tự ti nhiều nhất. Hồi còn học cấp hai, những người xung quanh nói tôi là “môi cá trê”, “môi giống hai miếng thịt bò”. Họ xem đó là trò cười.
Sau này, khi bước vào lớp 10, thần tượng nhóm nhạc 365, tôi bắt đầu tập thể dục để giảm cân. Tôi nhảy dây nhiều lắm, mỗi lần 1.000 cái và xuống cân rất nhanh. Tôi cố gắng duy trì ngoại hình đó cho đến bây giờ.
Ngoài ra, tôi còn phát hiện mình mắc hội chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD), khó tập trung vào một việc gì đó trong thời gian dài. Những điều này ảnh hưởng tôi rất nhiều. Sau cùng, điều tôi thấy biết ơn mình là không bao giờ bỏ cuộc và luôn theo đuổi đam mê của mình từ ngày đầu là âm nhạc.
– Đỉnh điểm những vấn đề tâm lý của anh là gì?
– Thực ra, đến mãi sau này, tôi bắt đầu để ý các kiến thức về tâm lý và quay lại tìm ra nguyên nhân những vết thương của mình là gì. Tôi có nhiều vấn đề, ám ảnh tâm lý và phải giải quyết. Nên trong âm nhạc, tôi muốn healing mọi người vì nghĩ rằng ai cũng sẽ có những vấn đề tương tự. Họ cần chia sẻ, nhất là trong cuộc sống hiện đại và vội vã này.
– Những lúc gặp chuyện, ai là người anh tìm đến?
– Tôi ít chia sẻ mà luôn cố tự giải quyết mọi vấn đề. Trước đây tôi đã khá thu mình. Bây giờ càng không muốn chia sẻ với ai nữa.
– Ba mẹ thì sao?
– Tôi cũng có nói chuyện với mẹ nhưng không phải kể hết. Vì đứa trẻ nào cũng hiểu chuyện mà.
– Có vẻ anh thuộc tuýp người overthinking với nhiều nỗi áp lực, lo lắng?
– Áp lực lớn nhất của tôi là phải deal với bản thân. Nếu xử lý hết các vấn đề về tinh thần, tôi sẽ sống khỏe.
– Với Naomi, gần đây, hai người có vẻ thân thiết trở lại. Mất bao lâu để từ người yêu cũ thành bạn?
– Tôi không nhớ rõ thời gian. Nhưng cả hai đều hiểu đây là mối quan hệ không bao giờ mất nhau trong đời. Kiểu tri kỷ. Chúng tôi không cần nói ra. Cả hai vẫn hỗ trợ nhau trong mọi việc. Và rất vui.
– Khi yêu, anh là người thế nào?
– Thời điểm này, tôi cũng không muốn chia sẻ nhiều về chuyện tình cảm.
– Ngoài âm nhạc, điều gì khiến anh manifest nhất hiện tại?
– Tôi vẫn đang ấp ủ, lên kế hoạch nhiều chương trình, dự án về âm nhạc. Sau Anh trai “say hi”, tôi muốn xuất hiện nhiều hơn, là nghệ sĩ đa năng. Tôi đang rất thích thú với nhiều thứ vẽ ra trong đầu.